تهران در قبضه‌ی الگوریتم‌ها | اقتصادِ توجه، سیاست فرهنگی پایتخت را جابه‌جا کرده است

به گزارش خبرنگار فرهنگی صد آنلاین، در تازه‌ترین تحلیل اندیشکده حکمرانی فرهنگی شهر تهران، از پدیده‌ای سخن گفته شده که به تعبیر نویسندگان آن، «سکوتِ پنهانِ سیاست فرهنگی» را رقم زده است: اقتصادِ توجه.

به‌باور این گزارش تحلیلی، مرکز ثقل تأثیرگذاری فرهنگی در پایتخت، از نهادهای رسمی به پلتفرم‌ها و شبکه‌های دیجیتال منتقل شده است؛ جایی که کدها و الگوریتم‌ها، جریان دیده‌شدن را تعیین می‌کنند.

از شورا تا شبکه؛ جابه‌جایی میدان حکمرانی

بررسی‌های اندیشکده نشان می‌دهد نهادهای فرهنگی شهر بیش از هر زمان دیگری تحت فشار منطق «نمایش» و «دیده‌شدن» قرار گرفته‌اند.

در این فضا، سیاست فرهنگی ناخواسته از «تبیین» به «واکنش» میل کرده است؛ هرچه هیجانی‌تر، موفق‌تر.

به همین دلیل، پژوهشگران گزارش می‌گویند که فرهنگ شهری در معرض «واکنش‌گرایی رسانه‌ای» قرار گرفته و توجه عمومی، جای تفکر فرهنگی را گرفته است.

هشدار اندیشکده: شکست زیرساخت معنا

در بخش چالشی این یادداشت، سه بحران اصلی ذکر شده است:

۱. تجزیه حافظه فرهنگی شهر،

۲. جایگزینی شبکه‌های واکنشی به‌جای نهاد گفت‌وگو،

۳. و خطای نهادهای رسمی در تقلید از منطق پلتفرم‌ها بدون شناخت آن.

به تعبیر نویسنده، «وقتی فرهنگ تنها برای لایک تولید می‌شود، معنا عمرش از یک پست کوتاه‌تر خواهد بود.»

اما فرصت هم هست

هم‌زمان، این تحلیل بر ظرفیت جدیدی دست می‌گذارد: امکان استفاده از داده‌های رفتاری شهروندان برای طراحی سیاست‌های فرهنگی دقیق‌تر و بازتعریف روایت تهران از دل تجربه‌های مردمی.

به‌گفته اندیشکده، آینده‌ی حکمرانی فرهنگی نه در کنترل محتوا بلکه در هدایت توجه است — تغییری که می‌تواند هیجان عمومی را به سرمایه اجتماعی بدل کند.